Tại sao cần công chứng hợp đồng cho thuê, cho mượn tài sản?
Trong đời sống hằng ngày, các giao dịch thuê và cho mượn tài sản diễn ra rất phổ biến. Từ việc thuê nhà, thuê xe, thuê mặt bằng kinh doanh cho đến cho mượn tài sản như thiết bị, máy móc, đồ dùng cá nhân… đều có thể trở thành nguồn gốc của những tranh chấp nếu không được thực hiện minh bạch và chặt chẽ.
Vậy tại sao cần công chứng loại hợp đồng này? Bài viết dưới đây Văn Phòng Công Chứng Đại Việt sẽ phân tích chi tiết để bạn hiểu rõ hơn.
Xem thêm:
Thủ tục công chứng thay đổi đăng ký kinh doanh mới nhất 2025
Hướng dẫn chi tiết công chứng thay đổi thông tin công ty
1. Khái niệm về công chứng hợp đồng cho thuê, cho mượn tài sản
– Hợp đồng cho thuê tài sản: là sự thỏa thuận giữa bên cho thuê và bên thuê, theo đó bên cho thuê giao tài sản cho bên thuê để sử dụng trong một khoảng thời gian, còn bên thuê phải trả tiền thuê theo thỏa thuận. Ví dụ: thuê nhà, thuê đất, thuê xe ô tô, thuê thiết bị âm thanh…
– Hợp đồng cho mượn tài sản: là sự thỏa thuận theo đó bên cho mượn giao tài sản cho bên mượn sử dụng không phải trả tiền, và bên mượn phải trả lại tài sản đúng thời hạn, đúng tình trạng ban đầu.
Cả hai loại hợp đồng này đều có giá trị pháp lý khi được lập thành văn bản. Tuy nhiên, nếu chỉ dừng ở giấy tờ thông thường thì chưa đảm bảo được tính chắc chắn về pháp lý. Khi được công chứng, hợp đồng sẽ có hiệu lực ràng buộc pháp luật cao hơn và được pháp luật bảo vệ.
2. Lý do cần công chứng hợp đồng cho thuê, cho mượn tài sản
2.1. Tăng tính pháp lý và giá trị chứng cứ
Khi hợp đồng được công chứng, nội dung và hình thức hợp đồng đã được công chứng viên xác nhận là hợp pháp, đúng quy định của pháp luật. Điều này giúp cho hợp đồng có giá trị pháp lý cao và là chứng cứ vững chắc trong trường hợp xảy ra tranh chấp tại tòa án hoặc cơ quan có thẩm quyền.
2.2. Ngăn ngừa rủi ro và tranh chấp
Không ít trường hợp các bên chỉ thỏa thuận bằng miệng hoặc viết tay đơn giản, dẫn đến:
– Bên thuê không trả tiền đúng hạn hoặc cố tình chiếm giữ tài sản.
– Bên cho thuê cho nhiều người thuê cùng một tài sản.
– Tranh cãi về quyền và nghĩa vụ khi có sự cố xảy ra.
Việc công chứng hợp đồng sẽ ràng buộc trách nhiệm của cả hai bên, giúp hạn chế những hành vi gian lận hoặc cố tình vi phạm.
2.3. Bảo vệ quyền lợi của các bên
Công chứng đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp cho cả bên cho thuê, cho mượn và bên thuê, bên mượn. Cụ thể:
– Bên cho thuê/cho mượn: đảm bảo tài sản không bị chiếm dụng trái phép, có cơ sở pháp lý để yêu cầu bồi thường khi tài sản bị hư hỏng hoặc không được trả lại đúng thỏa thuận.
– Bên thuê/bên mượn: tránh rủi ro bị lấy lại tài sản bất ngờ, được bảo đảm quyền sử dụng tài sản trong suốt thời hạn hợp đồng.
2.4. Minh bạch về nội dung và điều khoản
Công chứng viên sẽ kiểm tra các điều khoản trong hợp đồng để đảm bảo không trái luật, không gây bất lợi cho một bên. Điều này giúp hợp đồng trở nên minh bạch, rõ ràng, tránh tình trạng điều khoản mập mờ hoặc thiếu sót, từ đó giảm nguy cơ xảy ra tranh chấp.
2.5. Thuận tiện trong quá trình thực hiện nghĩa vụ
Một số hợp đồng như thuê nhà, thuê đất, thuê phương tiện… có liên quan đến nghĩa vụ tài chính như thuế, phí, đăng ký kinh doanh. Khi hợp đồng được công chứng, việc thực hiện các thủ tục hành chính liên quan sẽ dễ dàng và nhanh chóng hơn.
3. Trường hợp nào bắt buộc phải công chứng hợp đồng?
Theo quy định của pháp luật Việt Nam, không phải mọi hợp đồng cho thuê, cho mượn tài sản đều bắt buộc công chứng. Tuy nhiên, một số trường hợp bắt buộc phải công chứng gồm:
– Hợp đồng thuê, cho thuê, cho mượn quyền sử dụng đất, nhà ở.
– Hợp đồng liên quan đến tài sản có giá trị lớn, ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi và nghĩa vụ lâu dài của các bên.
Đối với những tài sản thông thường như xe máy, thiết bị điện tử, máy móc nhỏ… công chứng không bắt buộc. Tuy vậy, để đảm bảo an toàn pháp lý, các bên vẫn nên lựa chọn công chứng.
4. Quy trình công chứng hợp đồng cho thuê, cho mượn tài sản
Để công chứng hợp đồng, bạn cần chuẩn bị các bước sau:
1. Chuẩn bị hồ sơ
– Giấy tờ tùy thân của các bên (CMND/CCCD, hộ chiếu).
– Giấy tờ chứng minh quyền sở hữu tài sản (sổ đỏ, đăng ký xe, hóa đơn, chứng từ…).
– Dự thảo hợp đồng (nếu có).
2. Nộp hồ sơ tại văn phòng công chứng
Công chứng viên sẽ kiểm tra tính hợp pháp của tài sản và các giấy tờ liên quan.
3. Soạn thảo và ký kết hợp đồng
Công chứng viên có thể hỗ trợ soạn thảo hợp đồng hoặc chỉnh sửa dự thảo để phù hợp quy định pháp luật.
4. Ký và công chứng
Các bên ký hợp đồng trước mặt công chứng viên. Sau đó, hợp đồng sẽ được đóng dấu và cấp bản chính công chứng.
5. Lợi ích lâu dài khi công chứng hợp đồng
– Yên tâm khi giao dịch: Các bên cảm thấy an toàn, tin tưởng hơn khi hợp đồng đã có sự chứng nhận của pháp luật.
– Giảm thiểu chi phí tranh chấp: Tranh chấp về hợp đồng không công chứng thường kéo dài, tốn kém thời gian và tiền bạc. Ngược lại, hợp đồng công chứng là bằng chứng rõ ràng, giúp giải quyết nhanh chóng.
– Tạo uy tín và sự chuyên nghiệp: Đối với doanh nghiệp, việc công chứng hợp đồng thuê, cho mượn tài sản góp phần nâng cao uy tín, tạo sự minh bạch trong hoạt động kinh doanh.
Công chứng hợp đồng cho thuê, cho mượn tài sản không chỉ là thủ tục pháp lý đơn thuần mà còn là lá chắn bảo vệ quyền lợi cho cả hai bên. Việc công chứng giúp hạn chế rủi ro, đảm bảo tính minh bạch, nâng cao giá trị pháp lý và tạo sự an tâm trong giao dịch.
Vì vậy, dù trong nhiều trường hợp pháp luật không bắt buộc, các cá nhân và doanh nghiệp vẫn nên chủ động công chứng hợp đồng để phòng tránh tranh chấp, bảo vệ quyền lợi và đảm bảo sự minh bạch trong các giao dịch tài sản.