Công chứng di chúc tại nhà được không?
Trong quá trình thực hiện di chúc, việc công chứng là một bước quan trọng để đảm bảo tính pháp lý và hiệu lực của di chúc. Tuy nhiên, có những trường hợp khiến việc di chúc tại nhà trở nên cần thiết hoặc thuận tiện hơn. Vậy, có thể yêu cầu công chứng di chúc tại nhà được không? Hãy cùng tìm hiểu trong bài viết này.
Công chứng di chúc tại nhà được không?
Có thể yêu cầu công chứng di chúc tại nhà được không?
Theo quy định tại Điều 44 của Luật Công chứng năm 2014 về địa điểm công chứng, hành vi công chứng thường được thực hiện tại trụ sở của tổ chức hành nghề công chứng. Tuy nhiên, có một số trường hợp được quy định cho phép thực hiện công chứng ngoài trụ sở, bao gồm:
- Người yêu cầu công chứng là người già yếu, khó khăn trong việc đi lại.
- Người đang trong quá trình bị tạm giữ, tạm giam hoặc thi hành án phạt tù.
- Người có những lý do chính đáng khác không thể đến trụ sở tổ chức hành nghề công chứng.
Do đó, theo quy định này, người già không thể đi lại, người đang thi hành án phạt tù hoặc người có những lý do chính đáng khác có thể yêu cầu công chứng viên đến nơi ở của họ để thực hiện công chứng di chúc.
Ngoài ra, để có quy định rõ hơn về vấn đề này, Điều 639 của Bộ Luật Dân sự (2015) cũng đã nêu rõ:
- Người lập di chúc có thể yêu cầu công chứng viên đến nơi ở của mình để lập di chúc.
- Thủ tục lập di chúc tại chỗ được tiến hành tương tự như thủ tục lập di chúc tại trụ sở tổ chức hành nghề công chứng, như được quy định trong Điều 636 của Bộ Luật Dân sự.
Theo Điều 636 của Bộ Luật Dân sự (2015), thủ tục lập di chúc tại tổ chức hành nghề công chứng hoặc tại UBND cấp xã sẽ tuân theo các thủ tục sau:
- Người lập di chúc phải tuyên bố nội dung di chúc của mình trước mặt công chứng viên hoặc người có thẩm quyền làm chứng thực của UBND cấp xã.
- Công chứng viên hoặc người có thẩm quyền làm chứng thực của UBND cấp xã ghi chép lại nội dung mà người lập di chúc đã tuyên bố. Người lập di chúc ký tên hoặc điểm chỉ vào bản di chúc sau khi xác nhận bản di chúc đã được ghi chép chính xác, thể hiện đúng theo ý chí của mình. Công chứng viên hoặc người có thẩm quyền làm chứng thực của UBND cấp xã cũng phải ký vào bản di chúc.
- Nếu người lập di chúc không đọc hoặc không nghe được bản di chúc, không ký hoặc không điểm chỉ vào bản di chúc, thì phải nhờ người làm chứng. Người làm chứng này phải ký xác nhận trước mặt công chứng viên hoặc người có thẩm quyền làm chứng thực của UBND cấp xã.
- Người có thẩm quyền làm chứng thực của UBND cấp xã hoặc công chứng viên sẽ chứng nhận bản di chúc ngay trước mặt người lập di chúc cùng người làm chứng.
Thủ tục công chứng di chúc tại nhà thực hiện như nào?
Để thực hiện công chứng di chúc tại nhà, công chứng viên sẽ chuẩn bị hồ sơ trước thay vì người yêu cầu công chứng. Hồ sơ cần có để công chứng di chúc tại nhà bao gồm:
- Phiếu yêu cầu công chứng đã điền đầy đủ thông tin của người yêu cầu công chứng và nội dung cần công chứng.
- Bản sao của giấy tờ tùy thân như chứng minh thư nhân dân/căn cước công dân hoặc hộ chiếu của người lập di chúc.
- Bản dự thảo di chúc (nếu có).
- Các giấy tờ chứng minh quyền sở hữu tài sản đã được đề cập trong di chúc như sổ đỏ, giấy tờ chứng minh quyền sử dụng nhà đất hoặc các giấy tờ liên quan khác.
Sau khi hồ sơ công chứng di chúc tại nhà đã được chuẩn bị đầy đủ, công chứng viên sẽ đến nơi ở của người yêu cầu công chứng và thực hiện các công việc sau: Người lập di chúc tuyên bố nội dung di chúc trước mặt công chứng viên và người làm chứng (nếu có).
Sau đó, công chứng viên ghi lại lời tuyên bố của người lập di chúc thành văn bản. Người yêu cầu công chứng đọc lại văn bản di chúc mà công chứng viên đã ghi chép.
Nếu đã có dự thảo di chúc, người lập di chúc cần cung cấp cho công chứng viên để soạn thảo thành văn bản theo quy định pháp luật. Nếu người yêu cầu công chứng đồng ý với nội dung đã soạn thảo trong di chúc, cần ký vào từng trang của hợp đồng công chứng di chúc.
Trường hợp không đồng ý với nội dung đã soạn thảo, người yêu cầu công chứng di chúc tại nhà có thể yêu cầu công chứng viên sửa lại theo ý muốn.
Theo quy định trên, nếu người lập di chúc không đọc hoặc không nghe được, không ký hay điểm chỉ, cần nhờ người làm chứng ký thay trước sự chứng kiến của công chứng viên và người yêu cầu lập di chúc. Công chứng viên ký vào công chứng di chúc.
Sau đó, người yêu cầu lập di chúc có thể giữ bản di chúc hoặc để cho tổ chức hành nghề công chứng lưu trữ.
Như vậy, để đáp ứng các tình huống thực tế khi người dân muốn để lại di sản cho con cháu, người thân nhưng không thể thực hiện công chứng tại trụ sở công chứng, luật pháp đã có những quy định linh hoạt cho phép người dân yêu cầu công chứng di chúc tại nhà một cách thuận tiện.
Xem thêm:
Để có thông tin chi tiết về dịch vụ công chứng này, bạn có thể liên hệ qua hotline: 0933.668.166 để được tư vấn. Ngoài ra, bạn cũng có thể đến trực tiếp Văn phòng công chứng Trần Hằng tại địa chỉ Số 8 và 9, B15, tập thể Bảo tàng Hồ Chí Minh, phố Vạn Phúc, phường Liễu Giai, quận Ba Đình, Hà Nội, Việt Nam để thực hiện công chứng.