Thủ tục công chứng hợp đồng mua bán tài sản cho người nước ngoài tại Việt Nam
Trong bối cảnh hội nhập quốc tế, ngày càng có nhiều người nước ngoài sinh sống, làm việc và đầu tư tại Việt Nam. Nhu cầu mua bán, chuyển nhượng tài sản như bất động sản, phương tiện, hoặc các loại tài sản có giá trị khác cũng ngày một tăng. Tuy nhiên, để giao dịch có hiệu lực pháp lý, bắt buộc phải thực hiện công chứng hợp đồng theo quy định.
Vậy thủ tục công chứng hợp đồng mua bán tài sản cho người nước ngoài tại Việt Nam được tiến hành như thế nào? Hãy cùng Văn Phòng Công Chứng Đại Việt tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây.
1. Cơ sở pháp lý về công chứng cho người nước ngoài
Theo Luật Công chứng 2014, người nước ngoài có quyền tham gia công chứng hợp đồng, giao dịch tại Việt Nam nếu họ có đầy đủ năng lực hành vi dân sự theo quy định của pháp luật. Bên cạnh đó, một số văn bản pháp luật chuyên ngành như Luật Đất đai 2013, Luật Nhà ở 2014, và Bộ luật Dân sự 2015 cũng có những quy định cụ thể liên quan đến quyền sở hữu và chuyển nhượng tài sản của người nước ngoài tại Việt Nam.
Điều này có nghĩa là:
– Người nước ngoài hoàn toàn có thể tham gia các giao dịch mua bán tài sản.
– Tuy nhiên, đối với từng loại tài sản (nhà ở, đất đai, phương tiện, …) sẽ có những giới hạn và điều kiện riêng.
2. Các loại tài sản mà người nước ngoài có thể giao dịch tại Việt Nam
2.1. Nhà ở
Người nước ngoài được phép mua bán, sở hữu nhà ở thương mại (căn hộ chung cư, nhà ở riêng lẻ trong dự án) nhưng không được sở hữu đất. Quyền sử dụng đất gắn liền với nhà ở sẽ do Nhà nước Việt Nam quản lý.
2.2. Phương tiện giao thông
Người nước ngoài có thể mua bán, sở hữu xe máy, ô tô tại Việt Nam nếu có giấy phép cư trú hợp pháp.
2.3. Các loại tài sản khác
Ngoài bất động sản và phương tiện, người nước ngoài vẫn có thể tham gia mua bán các loại tài sản khác (máy móc, thiết bị, hàng hóa có giá trị) theo đúng quy định pháp luật.
3. Hồ sơ cần chuẩn bị khi công chứng hợp đồng mua bán tài sản
Để công chứng hợp đồng mua bán tài sản, người nước ngoài cần chuẩn bị một bộ hồ sơ đầy đủ, bao gồm:
– Giấy tờ tùy thân hợp pháp: Hộ chiếu còn hiệu lực, có đóng dấu nhập cảnh, hoặc Thẻ tạm trú/Thẻ thường trú tại Việt Nam.
– Giấy tờ chứng minh tình trạng hôn nhân: Giấy chứng nhận kết hôn, giấy xác nhận độc thân (nếu liên quan đến tài sản chung/vợ chồng).
– Giấy tờ liên quan đến tài sản:
Với nhà đất: Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở (sổ hồng).
Với phương tiện: Giấy đăng ký xe bản gốc.
Với tài sản khác: Giấy tờ chứng minh quyền sở hữu hợp pháp.
– Hợp đồng dự thảo: Có thể tự soạn thảo hoặc nhờ công chứng viên soạn thảo.
Ngoài ra, người Việt Nam tham gia giao dịch cùng người nước ngoài cũng phải cung cấp CMND/CCCD, sổ hộ khẩu và giấy tờ liên quan đến tài sản.
4. Quy trình công chứng hợp đồng mua bán tài sản cho người nước ngoài
Bước 1: Nộp hồ sơ tại văn phòng công chứng
Người nước ngoài và đối tác (người bán/người mua) nộp hồ sơ tại Phòng công chứng hoặc Văn phòng công chứng. Công chứng viên sẽ tiếp nhận và kiểm tra tính hợp pháp của giấy tờ.
Bước 2: Kiểm tra, dịch thuật (nếu cần)
Nếu hợp đồng được lập bằng tiếng Việt, công chứng viên sẽ yêu cầu dịch thuật công chứng sang ngôn ngữ mà người nước ngoài hiểu (thường là tiếng Anh). Việc này nhằm đảm bảo họ nắm rõ nội dung giao dịch và tránh tranh chấp sau này.
Bước 3: Giải thích và xác nhận ý chí tự nguyện
Công chứng viên có trách nhiệm giải thích rõ ràng cho cả bên Việt Nam và bên nước ngoài về quyền lợi, nghĩa vụ và các điều khoản trong hợp đồng. Nếu cả hai bên đồng ý, sẽ tiến hành ký hợp đồng.
Bước 4: Ký và chứng nhận hợp đồng
Hai bên ký vào hợp đồng trước sự chứng kiến của công chứng viên. Sau đó, công chứng viên ký, đóng dấu xác nhận.
Bước 5: Nhận bản hợp đồng công chứng
Các bên sẽ nhận bản hợp đồng đã được công chứng, có giá trị pháp lý để thực hiện các thủ tục tiếp theo (sang tên nhà đất, đăng ký xe, …).
5. Những lưu ý quan trọng khi công chứng cho người nước ngoài
– Ngôn ngữ: Người nước ngoài có quyền yêu cầu dịch thuật sang ngôn ngữ mà họ hiểu. Bản dịch phải được công chứng viên hoặc tổ chức dịch thuật có công chứng xác nhận.
– Quyền sở hữu: Người nước ngoài chỉ được sở hữu nhà ở thương mại trong dự án và không được sở hữu đất. Vì vậy, hợp đồng mua bán nhà đất cần ghi rõ phần quyền sử dụng đất chỉ là quyền sử dụng có thời hạn.
– Hạn mức sở hữu: Theo Luật Nhà ở 2014, người nước ngoài chỉ được sở hữu tối đa 30% số căn hộ trong một tòa nhà chung cư và không quá 10% số lượng nhà ở riêng lẻ trong một dự án.
– Ủy quyền: Nếu người nước ngoài không thể trực tiếp tham gia, họ có thể lập hợp đồng ủy quyền tại cơ quan ngoại giao Việt Nam ở nước ngoài, sau đó gửi về Việt Nam để thực hiện.
– Thời hạn cư trú: Người nước ngoài cần có thị thực, thẻ tạm trú hoặc thẻ thường trú còn hiệu lực thì mới có thể tham gia công chứng.
6. Hậu quả nếu không công chứng hợp đồng
Nếu hợp đồng mua bán tài sản với người nước ngoài không được công chứng:
– Hợp đồng sẽ không có giá trị pháp lý.
– Người mua không thể sang tên hoặc đăng ký quyền sở hữu tài sản.
– Nếu có tranh chấp, giấy tờ viết tay hoặc thỏa thuận riêng sẽ không được tòa án công nhận.
Có thể thấy, thủ tục công chứng hợp đồng mua bán tài sản cho người nước ngoài tại Việt Nam là một bước bắt buộc và mang ý nghĩa pháp lý quan trọng. Việc công chứng không chỉ đảm bảo tính minh bạch, công khai cho giao dịch mà còn bảo vệ quyền lợi hợp pháp của cả người Việt Nam và người nước ngoài.
