Giá trị pháp lý của thỏa thuận tài sản riêng – chung vợ chồng
Trong bối cảnh ngày càng nhiều cặp đôi quan tâm đến việc quản lý tài chính rõ ràng và minh bạch trong hôn nhân, thỏa thuận tài sản riêng – chung giữa vợ chồng đang trở thành một công cụ pháp lý quan trọng. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu rõ giá trị pháp lý thực sự của văn bản này.
Vậy thỏa thuận này có hiệu lực đến đâu? Có ràng buộc bên thứ ba hay không? Hãy cùng Văn Phòng Công Chứng Trần Hằng tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây.
Xem thêm:
Khi nào cần lập thỏa thuận tài sản riêng – chung vợ chồng?
Hướng dẫn công chứng thỏa thuận tài sản riêng – chung vợ chồng đúng luật
1. Thỏa thuận tài sản riêng – chung vợ chồng là gì?
Theo quy định tại Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2014, vợ chồng có thể lựa chọn một trong hai chế độ tài sản:
– Chế độ tài sản theo luật định, tức mọi tài sản phát sinh trong thời kỳ hôn nhân được coi là tài sản chung.
– Chế độ tài sản theo thỏa thuận, tức vợ chồng lập văn bản thỏa thuận xác định rõ đâu là tài sản riêng, đâu là tài sản chung trước hoặc trong hôn nhân.
Văn bản này có thể được lập trước khi kết hôn (với vị hôn phu, vị hôn thê), hoặc bất kỳ thời điểm nào sau khi kết hôn. Nội dung thỏa thuận phải đảm bảo sự tự nguyện, không vi phạm đạo đức xã hội và phải tuân thủ quy định pháp luật.
2. Giá trị pháp lý của thỏa thuận tài sản riêng – chung
a. Là căn cứ pháp lý ràng buộc giữa vợ và chồng
Thỏa thuận này có hiệu lực như một hợp đồng dân sự. Một khi đã được lập và công chứng hợp pháp, vợ hoặc chồng phải tôn trọng và thực hiện đúng các điều khoản đã cam kết, bao gồm việc quản lý, sử dụng, định đoạt tài sản.
Ví dụ: Nếu trong thỏa thuận ghi rõ căn nhà A là tài sản riêng của vợ, thì khi ly hôn, chồng không có quyền yêu cầu chia căn nhà này.
b. Là căn cứ để giải quyết tranh chấp tài sản khi ly hôn
Khi ly hôn, nếu có tranh chấp về tài sản, tòa án sẽ căn cứ vào nội dung trong văn bản thỏa thuận để xác định quyền sở hữu. Điều này giúp giảm thiểu căng thẳng, rút ngắn thời gian và chi phí tố tụng.
c. Có giá trị đối với bên thứ ba (nếu đã công chứng/chứng thực)
Một vấn đề quan trọng khác là: Văn bản thỏa thuận tài sản sẽ có giá trị pháp lý với bên thứ ba như ngân hàng, chủ nợ… nếu được công chứng/chứng thực. Tức là, nếu chồng vay nợ, chủ nợ không thể yêu cầu vợ liên đới trả nợ nếu khoản nợ đó không liên quan đến tài sản chung.
d. Hạn chế rủi ro pháp lý trong kinh doanh, đầu tư
Nhiều cá nhân, đặc biệt là doanh nhân, chủ doanh nghiệp thường lập thỏa thuận để tách biệt tài sản riêng. Điều này giúp bảo vệ tài sản của người còn lại, phòng trường hợp bên kia gặp rủi ro tài chính hoặc trách nhiệm dân sự.
=> Xem thêm: Khi nào cần lập thỏa thuận tài sản riêng – chung vợ chồng?
3. Điều kiện để thỏa thuận tài sản có giá trị pháp lý
Để văn bản thỏa thuận tài sản giữa vợ chồng có hiệu lực pháp lý đầy đủ, cần đảm bảo các điều kiện sau:
a. Hình thức văn bản hợp lệ
– Phải được lập thành văn bản rõ ràng.
– Nên được công chứng hoặc chứng thực tại UBND xã/phường hoặc văn phòng công chứng để đảm bảo tính pháp lý khi cần sử dụng.
b. Nội dung không trái pháp luật và đạo đức xã hội
Nội dung thỏa thuận không được vi phạm quy định của pháp luật hoặc đi ngược lại đạo đức, như: thỏa thuận từ bỏ quyền thừa kế cho con, ép buộc bên kia không được sở hữu tài sản nào…
c. Hai bên phải tự nguyện, minh bạch
Mọi nội dung trong văn bản cần có sự đồng thuận của cả hai bên, không được lập dưới áp lực, đe dọa, lừa dối. Nếu có dấu hiệu cưỡng ép hoặc giả tạo, văn bản có thể bị tuyên vô hiệu.
=> Xem thêm: Hướng dẫn công chứng thỏa thuận tài sản riêng – chung vợ chồng đúng luật
4. Những sai lầm thường gặp khi lập thỏa thuận tài sản
– Không công chứng: Một số cặp đôi nghĩ rằng chỉ cần ghi ra giấy là đủ. Nhưng nếu không có công chứng, văn bản có thể bị tranh cãi tính pháp lý và không được tòa án công nhận.
– Lập khi đã có tranh chấp: Thỏa thuận chỉ có hiệu lực cao khi được lập trước khi phát sinh mâu thuẫn. Nếu lập trong quá trình ly hôn hoặc đang có xung đột, giá trị pháp lý có thể bị nghi ngờ.
– Không cập nhật thay đổi: Khi tài sản có biến động (mua nhà mới, nhận thừa kế…), cần cập nhật lại thỏa thuận để tránh tranh cãi sau này.
Nếu bạn đang cân nhắc lập thỏa thuận tài sản, hãy tham khảo luật sư hoặc văn phòng công chứng uy tín để được tư vấn chi tiết. Một bước chuẩn bị kỹ lưỡng hôm nay có thể là nền tảng cho một mối quan hệ bền vững và công bằng hơn trong tương lai.